محمدتقی ستاری (استادیار منابع آب دانشگاه تبریز):

نگاهی کوتاه به تنش‌های احتمالی بر سر آب در خاورمیانه،دجله و فرات؛ آب یا سلاح؟

خاورمیانه به‌عنوان یک منطقه پرتنش آیا آبستن منازعات جدید در ارتباط با بحران آب خواهد بود؟ آیا رودخانه‌های بزرگ دجله و فرات پتانسیل تبدیل به چالش‌های منطقه‌ای و ایجاد منازعات جدی بین کشورهای ذینفع ترکیه، عراق و سوریه را دارند؟ در این یادداشت کوتاه سعی می‌شود تا حدودی به این سؤالات جواب داده شود.

رودخانه فرات از دو سرشاخه مراد در دامنه کوه‌های دیادین آغری و سرشاخه قره سو در دوملوداغ ارضرروم سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه که در خاک ترکیه متولد می‌شود در پایین‌دست قابلیت و پتانسیل انتقال 28 الی 30 میلیارد مترمکعب آب در سال را پیدا می‌کند. حدود 88.7 درصد از آب رودخانه فرات از خاک ترکیه و تنها 11.3 درصد آن از سوریه تأمین می‌شود. عراق هیچ تأثیر و نقشی در تأمین آب رودخانه فرات ندارد. این در حالی است که سوریه خواهان 22 درصد و عراق هم خواهان 43 درصد از آب این رودخانه هستند. بنا به ادعای منابع ترک، کشور ترکیه در سال آبی 2015-2014 به‌طور متوسط 500 مترمکعب بر ثانیه معادل 16 میلیارد مترمکعب آب به سمت کشورهای عراق و سوریه رهاسازی کرده است. با فرض اینکه مقدار آب جریان یافته در این رودخانه در داخل مرزهای ترکیه 30 میلیارد مترمکعب در سال باشد، ترکیه از این مقدار نزدیک به 57 درصد آن را به کشورهای جنوب و پایین‌دست رهاسازی کرده است.

 برای مطالعه متن کامل به آدرس اینترنتیhttp://npps.ir/ArticlePreview.aspx?id=131961مراجعه فرمایید

برای دریافت متن کامل کلیک کنید. (متن کامل)